Sociaal investeren
Investeren in crowdfunding kan naast financiële ook maatschappelijke waarde opleveren. En die twee hoeven elkaar niet te bijten. Sterker nog, bedrijven die sociaal ondernemen presteren dikwijls beter. Sociaal investeren of impact investeren is dan ook booming.
Sociaal investeren groeit explosief
Investeren met oog voor maatschappelijke waarde is de laatste jaren explosief gegroeid. Volgens het Global Impact Investing Network (GIIN) was de markt in 2020 naar schatting 600 miljard euro waard. En de bedragen die naar sociale investeringsfondsen gaan, zijn de afgelopen jaren sterk gestegen naar bijna 800 miljoen euro in 2019.
Wie sociaal investeert, kijkt naast de financiële ook naar de maatschappelijke opbrengsten. Denk bijvoorbeeld aan milieuvriendelijke projecten die CO2-uitstoot terugdringen, of sociale ondernemingen die eerlijke arbeidsomstandigheden creëren. Anders dan bij liefdadigheid, staat er bij sociaal investeren een financiële opbrengst tegenover.
Geld steken in sociale of duurzame projecten hoeft dus geen laag rendement te betekenen. Integendeel, het is een win-winsituatie. Sociale investeringen hebben een goed financieel rendement, maar bereiken tegelijkertijd een sociale impact. Het wordt daarom ook wel impact investeren genoemd.
Crowdfunding vaart op sociale projecten
Sociaal verantwoorde projecten zijn razend populair op crowdfunding-platformen. Maatschappelijke impact is dan ook de belangrijkste reden voor mensen om te investeren in crowdfunding, blijkt uit het Nationaal Crowdfunding Onderzoek in 2016. Dit geldt voor nagenoeg alle crowdfunders die een eenmalige donatie doen. Maar ook voor leningen en equity, de meest populaire vormen van crowdfunding waarover investeerders rente of dividend ontvangen, vindt tot 60 procent de maatschappelijke impact leidend.
Dat is niet zo gek, als je bedenkt dat crowdfunding bij uitstek draait om emotie en authenticiteit. Een project van een toegewijde ondernemer met een goed verhaal heeft een hoge gunfactor. Daarmee spreek je het publiek aan en beweeg je hen om te investeren. Daarnaast is crowdfunding een uitgelezen manier om mensen te betrekken bij hun investering en hen op de hoogte te houden van de vordering van een project. Zo maak je de maatschappelijke impact waar sociale investeerders naar op zoek zijn tastbaar.
Beleggingsfonds versus crowdfunding
Als je wilt dat je investering een positief effect op de wereld heeft, heb je een aantal opties. In de eerste plaats kun je natuurlijk beleggen bij de bank of een speciaal duurzaam beleggingsfonds. Het nadeel is dat je hier weinig controle hebt over waar jouw geld precies terechtkomt.
Zo is het niet uitzonderlijk dat er alsnog investeringen naar bedrijven gaan in de wapen-, tabaks- of olie-industrie. Bovendien houdt een duurzaam fonds er misschien andere eisen op na dan jij. Of je valt ten prooi aan greenwashing: bedrijven en fondsen die zich duurzaam voordoen in hun marketing, maar het milieu feitelijk niet verder helpen. Met crowdfunding zit je zelf aan de knoppen en heb je meer controle over waar jij je geld aan uitleent.
Duurzame en sociale crowdfunding-platformen
Er zijn een hoop verschillende crowdfunding-platformen, maar de meeste zijn niet speciaal gericht op sociaal investeren. Bij de volgende aanbieders zit je in ieder geval goed als je wilt impact investeren:
Een crowdfunding-website waar je kunt investeren in ondernemers in ontwikkelingslanden in ruil voor 5-7% rente op jaarbasis. Investeren kan vanaf 10 euro. Beschikt over de ECSP-vergunning en staat onder toezicht van de AFM. Realiseerde al ruim 160 miljoen aan financieringen.
Duurzaam platform voor innovatieve ondernemers en toekomstgerichte investeerders. Begin 2024 had het ruim 530 miljoen aan financieringen gerealiseerd. Biedt zowel obligatieleningen, converteerbare leningen als equity-campagnes. Nam eind 2022 het Nederlandse Oneplanetcrowd-platform over.
DuurzaamInvesteren.nl is een platform dat regelmatig grotere investeringsmogelijkheden aanbiedt in duurzame projecten en duurzame bedrijven. Sinds de lancering in 2016 heeft het in totaal meer dan €200 miljoen aan financieringen opgehaald via het platform. Het drempelbedrag verschilt per project.
Sociale bedrijven presteren vaak beter
Je zou misschien denken dat de opbrengst van sociaal investeren via crowdfunding te wensen overlaat, maar niets is minder waar. Onderzoeken wijzen uit dat bedrijven die oog hebben voor milieu en maatschappij juist beter presteren. Volgens een grootschalige studie van de Universiteit van Oxford hebben deze bedrijven betere operationele resultaten en lagere kapitaalkosten, lopen zij minder risico en doen ze het beter op de aandelenmarkt. Ook de Deutsche bank concludeert in een overzicht van ruim tweeduizend studies dat sociaal bewuste bedrijven bovengemiddeld presteren.
Duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid gaat immers hand in hand met innovatie. Het gaat om vernieuwende bedrijven die met toekomstbestendige oplossingen komen. Deze ondernemers zien in dat niet alleen hun eindproduct wordt beoordeeld door de klant, maar ook het hele proces van productie tot aan recycling. Voor veel bedrijven en aandeelhouders is maatschappelijk verantwoord ondernemen dan ook een vereiste voor hun continuïteit.
Financiële instellingen en aandeelhouders sturen hier nu al op aan, bijvoorbeeld door de risico’s van klimaatverandering voor de winstgevendheid van oliemaatschappijen in kaart te brengen. Duurzame en sociale bedrijven lopen dan ook minder risico op dit gebied. Ondernemingen die hun werknemers onderbetalen, het milieu schaden of bijdragen aan klimaatverandering zullen de maatschappelijke kosten hiervan verplicht moeten vergoeden. Financiële compensaties op dit gebied zijn nu al verplicht, en dit zal alleen maar toenemen naarmate het klimaatbeleid strenger wordt.
Welke projecten lenen zich voor sociaal investeren via crowdfunding?
Projecten die een maatschappelijke meerwaarde hebben, richten zich over het algemeen op duurzaamheid, eerlijke arbeidsomstandigheden en transparant management. Zo kun je investeren in sociale woningbouw, zorginstellingen, duurzame energieprojecten en nieuwe sociale en duurzame bedrijven. Dit kunnen ondernemers in ontwikkelingslanden zijn, maar ook gewoon in Europa en Nederland. Een bekend voorbeeld van een succesvol sociaal crowdfunding-project is elektrische fietsenproducent VanMoof. Die haalde in 12 uur 2,5 miljoen euro op van toekomstige klanten – een Nederlands record.
Er zijn verschillende manieren om te kiezen waar jij in wilt investeren. Je kunt beginnen met het uitsluiten van bepaalde ondernemingen, zoals wapen- en tabaksproducenten en oliebedrijven. Een sociaal crowdfunding-platform kiezen is hier eigenlijk ook een vorm van, aangezien hier alleen maar sociale en duurzame projecten worden aangeboden.
Wil je daarnaast zelf op onderzoek uit? Je zou eens kunnen bekijken hoe ondernemingen scoren op duurzaamheid, arbeidsvoorwaarden en management. De meeste impact investeerders gebruiken hiervoor de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Een ander handvat zijn de ESG-criteria op het gebied van Environment, Social en Governance. In dat geval kun je data raadplegen van, bijvoorbeeld, Sustainalytics en MSCI ESG Research.