Professor and Chair of Finance and Firm Acquisition, Lex van Teeffelen publiceert geregeld over crowdfunding. Recent zette hij 4 deugden en 7 ondeugden van crowdfunding in Nederland op een rij. Veel leesplezier!

De vier deugden van crowdfunding

Als kritisch volger van crowdfunding, beschreef ik vorige week de zeven ondeugden van de grootste leningsplatforms in Nederland. Maar wanneer je regelmatig kritisch bent, dan zul je ook oog moeten hebben voor de vooruitgang in de branche. In deze blog ga ik in op de vier kardinale deugden, de dames op het plaatje boven. Van links naar rechts Temperantia, Prudentia, Fortitudo en Iustitia. Ik laat de drie theologische deugden - geloof, hoop en (naasten)liefde - buiten beschouwing. Die passen beter bij de donatiegerichte platforms.

Innovatief zonder hulp van anderen (Fortitudo)

Met beperkte middelen weten crowdfundingplatforms echt een deuk in een pakje boter te slaan. Nederland heeft chronisch gebrek aan risicokapitaal. Dit jaar zullen de platforms naar verwachting ca. 300 miljoen euro aan risicovolle leningen en achtergesteld/aandelen kapitaal verstrekken. Het innovatief vermogen van de platforms is goed. De achterkant en de voorkant van de platforms worden relatief snel doorontwikkeld. Funders krijgen steeds beter inzicht in hun portfolio en rendementen. De onafhankelijke financieringsadviseurs en funders weten de platforms goed te vinden. Zo heeft alleen al het platform Collin Crowdfund een achterban van bijna 15.000 funders. Een mooi voorbeeld van productvernieuwing zijn (achtergestelde) converteerbare leningen, een ideale financieringsvorm voor snelgroeiende bedrijven. Dat zijn leningen met een lange looptijd, die kunnen worden omgezet in aandelen. Oneplanetcrowd heeft dit als eerste laagdrempelig in de markt gezet. Nu gebruiken verschillende platforms deze financieringsvorm in binnen- en buitenland. Vraag maar eens bij een bank of zij dit product willen verstrekken aan kleine en jonge bedrijven? Ook Lendahand doet als social lender vernieuwende dingen. Triodos Fairshair Fund is met circa 360 miljoen actief in 40 landen. Lendahand bereikt met nog geen 8% (28 miljoen) van die middelen al 16 landen. En het langjarig rendement is goed vergelijkbaar. Een prestatie van formaat. Het mag wel eens worden gezegd. Crowdfundingplatformen krijgen geen actieve steun van de overheid en geen cent subsidie. Zij zijn veelal opgericht door financials die zijn gaan ondernemen. Een klein aantal mensen heeft hun geld, hun naam en reputatie in de waagschaal gelegd. Ik kan u verzekeren, het is een groot risico dat zij nemen. Immers crowdfunding is voor de platforms alleen bij grotere volumes winstgevend. Het vereist voortdurend (ICT) investeringen, marktbewerking en zelfs internationalisering. Crowdfunding richt zich op een segment waar de markt overduidelijk faalt: bedrijven of personen die geheel niet of maar deels bij de bank terecht kunnen. Het is ergerlijk dat banken (zij trekken kapitaal voor bijna niets aan), hun risico's mogen afdekken met talloze staats- of EU-garanties (borgstellingskrediet, groeifaciliteit en GO regeling, EIF-gelden). Terwijl de particuliere funders voor geen enkele garantie of fiscale compensatie in aanmerking komen. Er is alles behalve een gelijk speelveld. Dat vraag om kracht en doorzettingsvermogen om tegen de stroom in te roeien.

Marktvalidatie (Prudentia)

Het unieke van crowdfunding - eigenlijk bij alle vormen - is de marktvalidatie. Ziet de crowd iets in het plan? Willen zij gebruik maken van het product of de dienst? Zelfs banken geven ondernemers soms te kennen het eerst maar eens in de crowd te proberen, om in te schatten hoe de markt bepaalde producten of diensten waardeert. En crowdfunders zijn niet alleen financier, maar ook (nieuwe) klant of ambassadeur. Het marketingaspect is niet te onderschatten. Als het een bedrijf lukt om financiering op te halen, dan is het ineens in de ogen van velen een serieuzere partij geworden. Het wordt dan makkelijker om weer andere klanten, leveranciers en financiële hulpbronnen aan te trekken.

De drempels zijn laag (Iustitia)

Met kleine bedragen kun je een bedrijf financieren. Iedereen kan meedoen, ook mensen met een kleine portemonnee. Het is makkelijk spreiden, zeker als je bij meerdere platforms investeert. De informatie is steeds overzichtelijker, completer en blijft toch laagdrempelig. Goed ook dat proposities al 48 uur van te voren zichtbaar zijn, een maatregel van de AFM. Bij Lendahand zorgt het er nu voor dat binnen het uur de grotere bedragen vol lopen. Er ontstaat een onverwachte aanzuigende werking.

Een redelijk rendement (Temperantia)

Naast een goed gevoel, levert crowdfunding ook een redelijk rendement op. Dan moet u wel goed spreiden. De gerapporteerde rendementen - tussen de 4% en 6% - zijn aan de hoge kant. Kleinere platforms zullen in rendement zakken bij de eerste betalingsachterstanden. Een aantal grote platforms groeit snel en dat vertekent de nettorendementen, want in de beginfase van een lening komen weinig betalingsachterstanden voor. Met een rente van 6% tot 9% voor ondernemers zal het nettorendement voor funders uiteindelijk tussen de 3% tot 4% uitkomen. Bij hogere rentes - tussen de 9% en 14% lijkt een rendement van 6% - 7% mogelijk. Maar reken u niet te rijk, want u investeert in ondernemers met een hoog risicoprofiel en met beperkte of geen zekerheden. De kans op wanbetaling en faillissement zijn aanzienlijk. Daarom niet te lang getreurd bij de neergang van Wakawaka en Mondygo vorige week, beiden voor 1M of meer door de crowd gefund. Zeker niet voor funders die in converteerbare leningen of aandelen investeren. Na (gedeeltelijke) conversie levert dat bij maximaal 1 op de 5 een heel mooi rendement op. De andere vier kwakkelen of vallen om. Ik ben wel erg benieuwd wat het faillissement van Mondygo betekent voor het gemiddelde rendement van Geldvoorelkaar. Mannen van Geldvoorelkaar, niet de update overslaan dit keer (april 2018 ontbreekt). Houd de statistieken actueel!

Tenslotte

Het is goed om de zegeningen te tellen, hoewel niet alle platforms het even netjes doen. Zo scoorde DuurzaamInvesteren in mijn vorige blog hoog op het aantal ondeugden. Uiteindelijk is er maar plaats voor een aantal, kwalitatief goede en (internationaal) herkenbare (niche)spelers. Bron LinkedIn (De vier deugden van crowdfunding): https://www.linkedin.com/pulse/de-vier-deugden-van-crowdfunding-lex-van-teeffelen/

7 ondeugden in top van crowdfunding

Nu crowdfunding in Nederland aantrekt - mogelijk 50% groei in het eerste halfjaar - is het belangrijk alert te blijven. Ik heb eens gekeken naar de zeven grootste leenplatforms in Nederland, die tussen de 25 miljoen en 135 miljoen euro hebben gefinancierd. Wat zijn hun belangrijkste ondeugden?

1. Je eigen aandeelhouders op het platform laten pitchen

Misschien wel de grootste ondeugd van allemaal, is het plaatsen van voorstellen van eigen aandeelhouders. Dat ontneemt elke objectiviteit ten aanzien van de propositie en zorgt voor belangenverstrengeling van het platform. DuurzaamInvesteren is het enige platform dat dit herhaaldelijk heeft gedaan en het zowaar weer gaat doen. Eerst met aandeelhouder Yard Energy en volgens eigen aankondiging binnenkort met nieuwe aandeelhouder Green Choice.

2. Bulletleningen met lange looptijd, geen zekerheden en/of herfinanciering

Bullets zijn leningen die alleen aflossen aan het einde van de looptijd. Zolang de rente wordt voldaan is er geen enkel vroegtijdig signaal dat er problemen zijn. Gevaarlijk voor platform (defaults) en funders. Nu kan een bullet werken als er harde zekerheden onder liggen, zoals doorgaans bij Geldvoorelkaar of voor een korte periode van 6 - 18 maanden bij Oneplanetcrowd. Maar bij DuurzaamInvesteren ziet men de gevaren niet. Bij de recente Nuon propositie liggen er nul zekerheden en is de looptijd 5 jaar. De investeerder krijgt een laag rendement en wellicht nooit de hoofdsom terug. Dit is een uiterst risicovol instrument voor gelegenheidsbeleggers, die hun posities niet kunnen afdekken. Zeker als de bullet einde looptijd niet kan worden geherfinancieerd, zoals mogelijk bij Solease. Dan wordt de looptijd geen 2 jaar maar wel 15 jaar! Mijdt deze bullet constructies, mensen. Ga voor tussentijdse aflossingen. Anders kunt je beter het geld doneren aan iets waar je plezier aan beleeft, zoals bijvoorbeeld het sympatieke platform voordekunst.nl

3. Werken met een ontheffing

Nog steeds werken de meeste crowdfundingsplatforms met een ontheffing. Een ontheffing betekent dat er geen permanent toezicht is door de toezichthouder AFM. Het is toch vreemd dat de kleinere platforms zoals Crowdaboutnow (25 miljoen) en Lendahand (30 miljoen) over de zwaarste vergunning beleggingsonderneming beschikken met zorgplicht? Net als DuurzaamInvesteren (34 miljoen). Dat terwijl grote jongens als Funding Circle (75 miljoen) en Collin Crowdfund (111 miljoen) nog steeds met een ontheffing werken. Ook Oneplanetcrowd (30 miljoen) werkt met een ontheffing. Geldvoorelkaar zit er tussenin met een vergunning financiële dienstverlener voor consumentenleningen een een ontheffing voor ondernemersleningen.

4. Stichting Derdengelden met je eigen bestuurder aan boord

Helaas het komt nog voor, bij Collin Crowdfund bijvoorbeeld. Veel beter is dat een platform gebruik maakt van een werkelijk onafhankelijke partij, zoals Lendahand en DuurzaamInvesteren, met het beleggingsschadefonds achter de hand. Ook Funding Circle meldt dat derden de zaken afhandelen bij het omvallen van het platform. Wie dat is, is onduidelijk. Of werk minimaal met een onafhankelijk bestuur, zoals bij Geldvoorelkaar.

5. Fees upfront pakken

Als een platform vooraf zijn fees pakt in plaats van een doorlopende beheersvergoeding, dan blijft er bij faillissement onvoldoende geld over voor de afwikkeling van de openstaande leningen. De meest consequente partijen zijn Collin Crowdfunding en Oneplanetcrowd, die van de leningnemer en -verstrekker beiden een maandelijkse beheervergoeding vragen. Bij Geldvoorelkaar betaalt de leningnemer doorgaans elke maand een beheersvergoeding. De funders betalen de helft van de fee als maandelijkse beheervergoeding. Alle andere platforms werken met een beheervergoeding aan de kant van de funders. Lendahand houdt de helft van de ontvangen rente in als beheervergoeding. DuurzaamInvesteren is niet duidelijk over de kosten voor leningnemers, maar neemt alle fees bij funders upfront.

6. Algemene of geheel ontbrekende rendementscijfers

De één na laatste ergelijke ondeugd is dat crowdfundingsplatforms doorgaans hun rendement niet geven of niet splitsen naar risicocategorie. Oneplanetcrowd, Crowdaboutnow en DuurzaamInvesteren geven in het geheel geen gemiddeld gerealiseerd rendement over hun portfolio van leningen. Noch op het platform, noch in het portfolio-overzicht van funders als zij inloggen. Alle andere platforms splitsen hun rendementen niet naar het aangegeven risico-profielen.

7. Platforms rapporteren hun eigen bedrijfsresultaten niet

U wilt toch weten met wie uw zaken doet? Is het een financieel gezond platform? Waarom laten de platforms hun eigen bedrijfsresultaten niet zien? Die gegevens moeten zij wel doorspelen aan de toezichthouder AFM. Dat is mij veel te vertrouwelijk. In de landen om ons heen doen ze niet zo geheimzinnig. Het is uitzonderlijk wat Lendahand doet in het kopje "Tekortkomingen". De platforms zijn mij te stil over hun eigen positie en groeimogelijkheden. Wat is de rentabiliteit, sovabiliteit of liquiditeit? Geef eens een forecast.

Conclusie

Lendahand doet het als klein platform opvallend goed. Geldvoorelkaar doet het beter dan in eerdere blogs, daar wordt het huis verbouwd. DuurzaamInvesteren scoort met afstand de meeste ondeugden: 5 uit 7. Niet echt een felicitatie waard en naar ik verwacht ook niet echt duurzaam of transparant voor je portemonnee. Verder kennen de overige platforms doorgaans drie ondeugden. Collin Crowdfund kan een stap zetten qua formele governance (vergunning en onafhankelijke bestuurders Stichting Derdengelden). Oneplanetcrowd met oprichters uit de wereld van Venture Capital werkt aan het verbeteren van haar rendementsrapportages. Nu nog een echte vergunning. Tenslotte daag ik Funding Circle uit zijn moeder in de UK te volgen. Ga voor de full license en voorspel als eerste platform, inclusief de verkregen borgstelling van EZK, de rendementen per risicocategorie. En voor alle platforms geldt: rapporteer ook eens over de eigen voortgang in de bedrijfsvoering en financieel resultaat. Kortom geen tijd om achterover te leunen. Veel ondeugden zijn hardnekkig, ook bij de toppers in Nederland Crowdfundland. Bron LinkedIn (De zeven deugden van crowdfunding): https://www.linkedin.com/pulse/7-ondeugden-top-van-crowdfunding-lex-van-teeffelen/

Ondernemer?

Crowdfundscout geeft u binnen één minuut advies over welk crowdfundingplatform het beste past bij uw financieringsaanvraag.

Investeerder?

Ontdek hier alle actuele crowdfundingprojecten in Nederland van de AFM-geregistreerde crowdfundingplatformen. Met Crowdfundpanel beheert uw totale crowdfundingportefeuille ongeacht het crowdfundingplatform.

Investeren in crowdfunding hoeft niet ingewikkeld te zijn. Ook hoeft het je geen slapeloze nachten op te leveren. De uitdaging zit hem in de selectie van projecten waarvan de ROI in balans is met het te lopen risico. Wat mij betreft zijn er 3 fundamentele regels voor crowdfund-investeringen.

Risicospreiding

Vergeet uitgebreide selectieprocedures. De beste strategie is nog steeds die van spreiden, spreiden, spreiden. Investeringen die risicovol lijken op papier, kunnen verrassend positief uitpakken. En andersom. Ik hanteer daarom al jaren de ‘30p-regel’: investeer in een portefeuille van minimaal 30 projecten. Investeer in elk project hetzelfde bedrag.

Neem de tijd

Ga niet voor snelheid. Elk nieuw project staat 48 uur open voordat erop kan worden ingeschreven. Ieder professioneel platform biedt uitgebreide projectomschrijvingen inclusief een transparante risico classificatie. Doe hier je voordeel mee. Neem de tijd en maak je eigen afweging! Heb je geen tijd om de pitch zelf te beoordelen? Besteed het dan uit.

Vermijd starters zonder omzet

Van alle starters, overleeft slechts de helft de eerste 3 jaar. Het rendement op de lening vergoedt dan nooit wat je aan het einde van de rit moet afschrijven. Financier startende ondernemers daarom nooit met een lening. Wil je ze toch op weg helpen? Neem dan een aandeel in het bedrijf. Bron: https://www.sprout.nl/persberichten/hoe-investeren-crowdfunding-drie-gouden-regels

Ondernemer?

Crowdfundscout geeft u binnen één minuut advies over welk crowdfundingplatform het beste past bij uw financieringsaanvraag.

Investeerder?

Ontdek hier alle actuele crowdfundingprojecten in Nederland van de AFM-geregistreerde crowdfundingplatformen. Met Crowdfundpanel beheert uw totale crowdfundingportefeuille ongeacht het crowdfundingplatform.

Hoewel de crowdfundingbranche op weg is om transparanter te worden, zijn resultaten van de verschillende platformen nog niet met elkaar te vergelijken. Onder druk van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) wordt er hard aan gewerkt om de presentatie van de nettorendementen van de leningen te verbeteren. Dat blijkt uit onderzoek van Crowdfundmarkt. De grote platformen geven vaak wel inzicht in het totaal aan verstrekte leningen, het al afgeloste deel en het afgeboekte deel. Een goede vergelijking is alleen nog niet mogelijk, omdat het totaal aantal projecten bij de meeste platformen te klein is en de ‘volwassenheid’ van de lening-portefeuilles sterk verschilt.

Rijp en groen door elkaar is moeilijk vergelijken

Crowdfundmarkt heeft de ‘volwassenheid’ van de lening-portefeuilles afgezet tegen de gepresenteerde nettorendementen van de uitgezette financiering per crowdfundingplatform. Daarin komt duidelijk naar voren dat de nettorendementen van crowdfundingplatformen met volwassen lening-portefeuilles lager zijn dan die van relatief jonge platformen. Dat is logisch, want in de gepresenteerde nettorendementen worden alleen de historische afboekingen meegenomen.

Groei van crowdfunding maakt goede analyses mogelijk

Met de groei van de crowdfundingmarkt zal de populatie vanzelf toenemen waardoor een goede analyse in de toekomst mogelijk wordt. Verschillen in volwassenheid van lening-portefeuilles kunnen weggewerkt worden door het verwacht rendement te berekenen op basis van historische data. In de Verenigde Staten gebeurt dit al standaard door platformen als Prosper en Lending Club. Bron: https://www.rendement.nl/nieuws/id21270-vergelijking-netto-rendementen-crowdfunding-nog-in-kinderschoenen.html

Ondernemer?

Crowdfundscout geeft u binnen één minuut advies over welk crowdfundingplatform het beste past bij uw financieringsaanvraag.

Investeerder?

Ontdek hier alle actuele crowdfundingprojecten in Nederland van de AFM-geregistreerde crowdfundingplatformen. Met Crowdfundpanel beheert uw totale crowdfundingportefeuille ongeacht het crowdfundingplatform.

Deze week is er een opvallend project gepubliceerd door het crowdfundingplatform Capital Circle. Een franchisenemer van SNS (onderdeel van De Volksbank) wil via crowdfunding zijn compagnon uitkopen. De ondernemer is op zoek naar € 160.000 en geeft een lening uit van 36 maanden met een rente van 7% per jaar. Uit de database van Crowdfundmarkt blijkt dat het de eerste keer in Nederland is dat een bank gefinancieerd wordt via crowdfunding. Zelf investeren in dit project? Klik hier voor meer informatie.

Ondernemer?

Crowdfundscout geeft u binnen één minuut advies over welk crowdfundingplatform het beste past bij uw financieringsaanvraag.

Investeerder?

Ontdek hier alle actuele crowdfundingprojecten in Nederland van de AFM-geregistreerde crowdfundingplatformen. Met Crowdfundpanel beheert uw totale crowdfundingportefeuille ongeacht het crowdfundingplatform.