Geld lenen? Met dank aan de overheid verwisselt mkb’er bank voor online kredietbedrijf

Het midden- en kleinbedrijf (mkb) krijgt maar mondjesmaat leningen bij banken. De overheid lanceert fondsen om mkb’ers te helpen met investeringen in groei en verduurzaming.

Een registeraccountant die zonnepanelen wil plaatsen op zijn kantoor, een horecaondernemer die een tweede restaurant wil beginnen: mkb’ers die willen investeren, kunnen steeds minder goed terecht bij banken voor het afsluiten van een krediet. Daardoor stagneren de groei en de verduurzaming van het bedrijfsleven.

Om te zorgen dat ondernemers eenvoudiger aan een lening kunnen komen, komt er een nieuw mkb-fonds, kondigde staatssecretaris Mona Keijzer van economische zaken onlangs aan. Er komt tweehonderd miljoen euro beschikbaar; ten minste 250 bedrijven kunnen er gebruik van maken. Zij kunnen ermee investeringen doen om hun omzet te verhogen of te verduurzamen.

Daarmee lanceert de overheid binnen een jaar een tweede fonds dat het mkb meer armslag moet geven. En misschien komt er nog een derde – Keijzer bespreekt plannen daarvoor binnenkort in de Tweede Kamer. De honderden miljoenen euro’s worden geleverd door het Europees Investeringsfonds en door Invest-NL, het overheidsfonds dat zich onder leiding van voormalig minister van financiën Wouter Bos inzet voor een klimaatvriendelijker bedrijfsleven.

Een streep door plannen

De overheid springt in het gat dat banken laten vallen. Sinds 2013 hebben banken het uitstaande krediet aan het mkb met 15 procent teruggebracht. Dat bedrag zal verder afnemen. Banken zetten meer en meer een streep door plannen van mkb’ers, constateert Bos op de website van Invest-NL. De markt, schrijft hij, kan het kennelijk niet alleen af. “Dus kijken wij of we kunnen helpen.”

De banken zien geen brood meer in het verstrekken van ‘kleine’ leningen van minder dan een miljoen euro, verklaart Ronald Kleverlaan, voorzitter van de Stichting MKB Financiering. Dat begon na de financiële crisis. Sindsdien moeten banken aanvragen strenger beoordelen en lopende kredieten beter monitoren. Vooral dat laatste brengt hoge (administratieve) kosten met zich mee, waardoor kredietverstrekking nauwelijks loont.

Bovendien sluiten banken filialen en ook dat drijft banken en ondernemers uiteen. Kleverlaan: “Het lokale netwerk van bank en mkb’ers verdwijnt. Normaal gaat een ondernemer op bezoek bij de bankadviseur. Ze kennen elkaar en nemen het bedrijfsplan door. Dan zit zo’n kredietaanvraag goed in elkaar. Maar die adviseurs verdwijnen. Terwijl mkb’ers dat persoonlijke advies nodig hebben.”

Diversiteit biedt kansen

Wat ook niet helpt, is de coronacrisis. Die zorgt ervoor dat veel bedrijven interen op hun vermogen, stelt Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiering aan de universiteit van Tilburg. Daardoor kunnen ze minder lenen.

Opvallend is dat Nederlandse mkb’ers veel vaker nul op het rekest krijgen bij de bank dan hun collega’s elders in Europa. “Wij zijn afhankelijk van vier grootbanken die zich ook nog eens terugtrekken uit het segment”, zegt Benink. “Terwijl er in Duitsland wel duizend lokale banken zijn. Diversiteit in aanbod maakt de kans van slagen groter.”

Benink juicht de komst van particuliere kredietfondsen daarom toe. Waar banken zich terugtrekken, zijn internetondernemingen als Qredits en Credion in opkomst op de kredietmarkt. Maar die zijn nog te klein om de rol van banken echt over te nemen. Om ze een zetje in de rug te geven, stalt de overheid geld uit het nieuwe mkb-fonds bij deze kredietbedrijven, die als doorgeefluik fungeren voor het geld richting de ondernemers.

Geen cowboys

De Autoriteit Financiële Markten waarschuwde dit voorjaar voor de kredietbedrijven. Contracten zijn vaak ondoorzichtig en duur, stelde de toezichthouder. Volgens Benink valt dat mee. “De partijen waarmee de overheid samenwerkt, zijn professionele organisaties, geen cowboys die snel geld willen verdienen.”

Het bankkantoor om de hoek dat plaatsmaakt voor (een oerwoud aan) internetbedrijven, dat is wennen voor ondernemers, merkt Kleverlaan van Stichting MKB Financiering. “Wij verwijzen mkb’ers vaak door naar online kredietbedrijven. Tachtig procent zegt geen flauw idee te hebben van wat we bedoelen. Ze kennen dat soort financierders nog niet.”

Bron: Trouw..nl